Định nghĩa VOC: (Volatile Organic Compound) là tên gọi chung của các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi. Chúng có điểm sôi rất thấp và dễ dàng được giải phóng thành dạng hơi hoặc khí từ những sản phẩm có chứa chúng. Nguồn gốc của chất này có thể là nhân tạo hoặc tự nhiên. Một số vô hại và cũng có rất nhiều chất rất độc hại với sức khỏe của con người. Điều đáng quan tâm là rất nhiều chất này có trong các sản phẩm gia dụng thường ngày của chúng ta.
Các phân tử VOC có kích thước rất nhỏ. Thông thường, một sợi tóc có đường kính 50-70 micromet (1 micromet= 1 phần triệu mét) tức là lớn gấp 5 lần hạt bụi PM10, gấp 20 lần hạt bụi Pm2.5. Tuy nhiên chúng vẫn được coi là rất lớn so với các phân tử VOC. Một phân tử VOC thông thường có đường kính cỡ picomet tức là 10^-12m (1 phần triệu đường kính sợi tóc, 1 phần nghìn tỷ mét).
TVOC là chỉ số hỗn hợp các hữu cơ dễ bay hơi được tính theo ug/m3 hoặc ppm/ppb.
Các nguồn phát VOC trong môi trường trong nhà có thể kể đến như:
1. Hương nước hoa
Thành phần chủ yếu của nước hoa là phân tử hóa học tổng hợp. Mùi hoa hồng ngọt ngào và mùi hoa cam thơm mát trong chai nước hoa là bộ sưu tập của hàng trăm phân tử, từ cis-3-hexanol, galaxolide cho đến dihydromyrcenol… và chỉ một số ít trong đó thực sự đến từ những bông hoa.
Theo một nghiên cứu của Tổ chức hòa bình xanh (GreenPeace), đa phần các loại nước hoa đều có các hóa chất nhân tạo: Diethyl phthalate (DEP), thuộc nhóm ester phthalate hay xạ hương tổng hợp. Hóa chất này có thể phá hủy ADN của tinh trùng và hạn chế khả năng hô hấp của con người.
Ngoài ra, khi hít hương nước hoa nhiều sẽ mắc các bệnh như dị ứng và hen, các bệnh liên quan đến đường hô hấp, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, gây ảo giác, sốt, khó thở, ù tai, viêm mũi, ngứa cổ họng...
2. Nến thơm
Hiện nay, nến thơm đang là một trào lưu được nhiều người ưa chuộng vì có ánh sáng trong một không gian thơm tho, lãng mạn.
Tuy nhiên, hương thơm từ nến chứa nhiều hóa chất độc hại như: chất paraffin có trong nến, carbon monoxide (CO), axeton, chì, toluen, aeton, formaldehyde, dẫn xuất của benzen, methylene clorua, những chất này có thể gây ung thư, dị tật bẩm sinh, vô sinh, tổn thương hệ thần kinh, nguyên nhân gây ra bệnh ung thư thực quản.
Ngoài ra, nến còn có lõi bấc bằng chì, khi cháy, chì sẽ bay hơi vào không khí gây ô nhiễm không khí khiến người dùng có thể bị viêm xoang, đau đầu, nghẹt mũi, ngứa họng, đau mắt, gây choáng ngợp, gây tổn thương hệ thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến quá trình mang thai, chứng hay quên,…
Đây chính là một trong những hương thơm gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.
3. Tinh dầu thơm giá rẻ
Hiện nay, những loại tinh dầu đa phần được chưng cất từ hương liệu tổng hợp không rõ nguồn gốc.
Nhiều người bị dị ứng với mùi hương của tinh dầu, đặc biệt là mùi hắc từ một số loại tinh dầu giả dễ tạo cho người ngửi cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, mất định hướng,… Nếu phải ngửi trong một thời gian dài cũng rất dễ gây ra các bệnh về đường hô hấp, hen phế quản.
Theo nghiên cứu của một số chuyên gia, nhiều hóa chất trong các sản phẩm tạo mùi thơm tinh dầu như toluen, aceton, formaldehyde…
Các hóa chất này có thể gây ung thư, dị tật bẩm sinh, vô sinh, gây tổn thương cho hệ thần kinh.
Một số bệnh viện còn cho biết tinh dầu còn có thể khiến da bị bỏng và ngứa rát, nhất là khi bệnh nhân cho quá nhiều tinh dầu vào bồn tắm hoặc thoa quá nhiều lên da.
4. Hương nhang thơm
Các hương nhang mới có mùi thơm của hoa hồng, hoa quế, hoa nhài… lưu lại rất lâu lại đang được nhiều gia đình tin dùng.
Tuy nhiên, mới đây theo cảnh báo của các nhà khoa học, hóa chất tạo mùi giá rẻ tẩm vào hương khi đốt người ngửi vào sẽ thấy khó thở, buồn nôn, đầu óc quay cuồng, ngửi thường xuyên sẽ gây nhiễm độc gan, phổi.
Nghiên cứu chỉ ra rằng khói hương có chứa Carbon monoxide (CO), Carbon dioxide (CO2), Sunfua dioxide (SO2), Nitơ dioxide (NO2), benzen, hợp chất hydrocacbon…
Hít phải những khí này có thể gây đau đầu, chóng mặt, suy nhược và buồn nôn, giảm khả năng lao động, gia tăng bệnh tim mạch, gây ra bệnh hô hấp, phá hủy tế bào, gây dị sản, loạn sản, và có thể dẫn đến ung thư hoặc thậm chí là tử vong…
Mùi thơm từ hương nhang cũng có thể là mối đe dọa thường trực sức khỏe con người.
5. Sản phẩm khử mùi, chất khử mùi, nước rửa tay
Đa số những chất tạo hương thơm, khử mùi hiện nay đều có nguồn gốc từ dầu mỏ, được tạo thành bởi vòng benzen, vòng thơm này khi phát tán có khả năng bẻ gãy cấu trúc tế bào.
Chúng chứa các chất hữu cơ dễ bay hơi bao gồm cả những hóa chất có hại như: Formaldehyde, dầu khí, limonene, este và rượu… Những chất hóa học có thể theo đường hô hấp vào cơ thể gây khó thở, viêm đường hô hấp. Còn với những loại sáp thơm, nước xịt phòng, mùi hương của chúng có thể gây kích ứng cơn hen, dị ứng mùi.
Trong sản phẩm khử mùi có chất parabens, triclosan là những chất bảo quản, chất kháng khuẩn. Khi được xịt vào cơ thể chúng sẽ gây kích ứng da và có thể gây ra viêm da, một số sản phẩm khử mùi được làm từ các chất dẫn xuất nhựa than đá có thể gây ung thư và cũng thường gây dị ứng da.
6. Băng phiến thơm
Tác động đầu tiên của băng phiến là ảnh hưởng đến đường hô hấp. Các mùi hương càng thơm, càng nồng có thể là tác nhân gây kích thích, phát triển cơn hen. Khoa học cũng đã phát hiện mối liên hệ của hóa chất thơm của băng phiến với tình trạng đột tử ở trẻ sơ sinh trong chứng co thắt đường thở do dị ứng.
Thành phần chủ yếu trong băng phiến là long não, chất này rất độc, nếu hít phải quá nhiều cũng dễ dẫn tới đau đầu chóng mặt. Đối với trẻ em, băng phiến rất dễ gây nên ngộ độc cấp, gây vỡ hồng cầu làm thiếu máu, gây hoại tử gan, tổn thương thần kinh…
Cơ quan nghiên cứu về ung thư quốc tế đã xếp băng phiến vào nhóm có khả năng gây ung thư cho con người ở mức độ thấp, song băng phiến cũng được góp mặt trong danh sách những hương thơm gây nguy hiểm cho sức khỏe.
7. Hương thơm từ sách vở
Viện Công nghệ Hóa học (thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam), khuyến cáo, đồ dùng học tập có mùi thơm, rẻ tiền thường sử dụng các loại hóa chất tạo mùi công nghiệp, có nồng độ độc hại cao do không đăng ký chất lượng, ngửi nhiều cơ thể dễ nhiễm độc.
Đặc biệt, nhiều bé tỏ ra thích thú, hít liên tục có thể bị ngộ độc thần kinh, gây đau đầu, chóng mặt, tập trung kém… Nguy hiểm là những sản phẩm này màu sắc rất bắt mắt, trẻ càng ngắm nghía, ngửi mùi thì nguy cơ độc hại càng lớn.
Hơn nữa, các sản phẩm chặn giấy nhiều màu sắc, có mùi thơm chứa một số kim loại nặng bao gồm chì, asen, Cd (cadmium), benzen với hàm lượng khá cao. Các nhà khoa học cảnh báo, khi nuốt phải chất Cd - độc hại sẽ tương tự thủy ngân, asen và chì vào cơ thể với hàm lượng nhỏ cũng có thể gây ngộ độc cấp tính, dẫn đến tử vong.
8. Mùi thơm của khói shisha
Shisha là thuốc lào Ấn Độ, được hút bằng bình, có nhiều hương thơm vị trái cây đang được nhiều bạn trẻ ưa chuộng. Tuy nhiên mức độ nguy hiểm mà hương thơm từ shisha gây ra là rất lớn.
Theo báo cáo của tổ chức y tế thế giới (WHO) và Hội Ung thư Hoa Kỳ cho thấy, lượng khói hút shisha trong 1 tiếng bằng lượng khói khi hút 100 điếu thuốc lá.
Trong một lần hút shisha người hút có thể hít những chất độc hại gồm: nicotine, carbon monoxide (CO), carcinogen, các kim loại nặng khác,…
Hương thơm từ khói shisha có thể gây ra các bệnh về tim mạch, ung thư phổi, ung thư miệng, viêm gan, các bệnh về đường hô hấp, gây ảo giác mạnh, viêm gan B, các bệnh dị ứng mụn rộp, rát cổ, bỏng họng, ngạt thở, suy hô hấp, gây ảo giác liên tục, ảnh hưởng tới hệ thần kinh.
9. Hoa hồng sáp thơm
Hoa hồng sáp thơm với vẻ ngoài đẹp bắt mắt, mùi thơm lâu xuất xứ từ Trung Quốc. Hương liệu nhân tạo bằng hóa chất tạo mùi công nghiệp như aldehyde, cetol, acetone, limonene, este..
Các chất này có hàm lượng tạp chất cao, nếu ngửi nhiều, liên tục cơ thể dễ nhiễm độc, có thể bị ngộ độc thần kinh, gây đau đầu, chóng mặt, thể gây khó thở, viêm đường hô hấp, kích thích cơn hen, gây rối loạn nội tiết, dị ứng mắt.
Theo nghiên cứu của Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Mỹ, việc tiếp xúc với sáp thơm, có chứa chất hữu cơ tên là 1,4 dichlorobenzene có thể làm giảm 4% chức năng phổi.
10. Mùi thơm đồ chơi
Sức khỏe của trẻ luôn được quan tâm hàng đầu, để trẻ có được sức khỏe tốt, gia đình cần lưu ý cho trẻ tránh xa những đồ chơi nhựa dẻo có mùi thơm.
Trẻ tiếp xúc với Chất phthalate và DINP có trong đồ chơi có thể gây ra tai biến. Đặc biệt trẻ ở độ tuổi từ 6 tháng đến một năm thường có thói quen ngậm đồ chơi trong miệng.
Hương thơm từ đồ chơi có nhóm hóa chất Alcon, Aldehyd, Ceton... Mùi hương sẽ tấn công thẳng đến cơ quan thần kinh, nó sẽ gây khó chịu, nhức đầu và mệt mỏi. Về lâu dài có thể khiến tê liệt thần kinh”.
11. Hương thơm từ thuốc xịt muỗi
Thuốc xịt muỗi sẽ gây rối loạn hệ hô hấp, đặc biệt là những loại thuốc xịt muỗi có chứa DEET. Theo nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu bệnh sốt rét (Mỹ), các bệnh nhân thường gặp các vấn đề về hô hấp như bị suyễn, kích ứng phổi sau khi tiếp xúc thuốc xịt muỗi..
Thuốc xịt muỗi cũng rất dễ thấm qua da, chúng sẽ đi vào máu và lan truyền khắp cơ thể, phá hủy nội tạng cũng như những cơ quan quan trọng khác của cơ thể như thận, não...
Trẻ em và trẻ sơ sinh rất dễ bị tổn thương não nếu tiếp xúc với thuốc xịt muỗi. Nó có thể gây rối loạn vận động và mất khả năng tập trung ở trẻ em thậm chí gây tử vong nếu sử dụng không đúng cách, nhẹ hơn thì ảnh hưởng trên hệ thần kinh trung ương, ảnh hưởng lên tim mạch, hệ hô hấp...
12. Hương thơm từ chất xả vải
Nước làm mềm vải có thể gây độc hại do hóa chất tạo hương thơm. Hiểm hoạ cho sức khoẻ có thể kể theo thứ tự: nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, rối loạn trầm trọng ở hệ thần kinh trung ương và các cơ quan, thậm chí dẫn tới ung thư.
Hương thơm chất xả vải hầu hết được tạo thành từ những vòng benzen. Những vòng thơm này khi phát tán có thể theo đường hô hấp vào cơ thể gây khó thở, viêm đường hô hấp, kích thích cơn hen, đồng thời có khả năng bẻ gãy cấu trúc tế bào cơ thể gây rối loạn nội tiết.
Ngoài ra trong các căn hộ không được thường xuyên dọn dẹp sẽ có mùi gây khó chịu nhưng chúng ta lại không hề để ý hoặc chỉ có thể nhận ra khi vắng nhà khoảng một tuần. Đó là hiện tượng thích ứng với giác quan. Nhà nghiên cứu Pamela Dalton tại Trung tâm Monell Chemical Senses đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu về sự thích ứng của các giác quan. Pamela và nhóm của cô ấy nói rằng thích nghi có nghĩa là bạn phản ứng ít hơn khi một kích thích lặp lại. Vì vậy, khi bạn ở nhà, mùi của ngôi nhà của bạn luôn ở xung quanh bạn, nó không bao giờ biến mất. Nó không chỉ lặp đi lặp lại mà chính xác hơn thì bạn đang ‘’bơi’’ trong đó. Vì vậy, bạn trở nên thích nghi với các mùi đó. Bạn bắt đầu cảm thấy mùi đó ít nồng nặc hơn và cuối cùng không ghi nhận nó nữa. Đó là lý do tại sao bạn có thể ngửi thấy mùi nhà của bạn mình khi bạn bước vào, nhưng bạn không thực sự nhận ra nó trong suốt thời gian sinh hoạt.
Nồng độ các chất VOC cho phép:
Ngưỡng an toàn của H2CO và TVOC theo EPA và ASHRAE là:
O: 0.1mg/m3 = 0.081 ppm
TVOC<0.2 mg/m3
Các tấm lọc thông thường hoặc đèn UV không thể giữ lại các phân tử VOC này mà chúng ta cần phải sử dụng công nghệ khác. Trong số đó, công nghệ phát ion lưỡng cực của AtmosAir là có hiệu quả hơn cả. Bộ phát ion của AtmosAir đã được chứng minh là có thể giảm đến 90% VOC và được lắp đặt tại rất nhiều casino, sòng bạc có nhiều khói thuốc lá, VOC đã chứng minh được hiệu quả của mình.
Để biết thêm cách các ion lưỡng cực tiêu diệt VOC cùng với vi khuẩn, virus, hãy truy cập: https://mes-ionair.vn/how-it-works
Tham khảo: benhvienyhoccotruyentinhcamau.com
chiasekynang.com